Нууц мэдээллийн уурхай

Нүүрсний түр хороо, албан ёсны нэршлээр “Төрийн болон орон нутгийн өмчит, өмчийн оролцоотой зарим компаниудын нүүрс олборлолт, борлуулалт, тээвэрлэлт, экспортын үйл ажиллагаа болон бусад бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авалтын үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх, нотлох баримтыг шинжлэн судлах нээлттэй сонсгол зохион байгуулах, иргэд, олон нийтийг мэдээллээр хангах, хяналт шалгалтын тайланг УИХ-ын 2023 оны намрын ээлжит чуулганы хугацаанд багтаан танилцуулах” үүрэг бүхий Хянан шалгах түр хороог  Б.Энхбаяр сайд ахалж байгаа юм. Тус Түр хороо өнгөрсөн долоо хоногт “...Хянан шалгагчийн ажлын даалгавар батлах тухай” тогтоолын төслийг хэлэлцсэн. Тэр хурал дээр Б.Энхбаяр хэд хэдэн анхаарал татсан зүйлийг ярив. Тэрбээр “...Нэг сарын өмнөөс Түр хороог би ахлахаар болсон. Хянан шалгагч таван хүнийг нэг сарын өмнө томилсон ч гурав нь намайг даргаар томилогдсны дараа гарсан. Үүнээс хойш нэмж 10 хянан шалгагч томилоод байна. Өнөөдөр гурвыг нэмж томилох гэж байна. Цар хүрээ өргөн болно. Яагаад гэхээр “Эрдэнэс Тавантолгой” болон орон нутгийн Тавантолгой компанийн байгуулагдсан цагаас хойших 10 гаруй жилийн бүх баримтад үзлэг шалгалт хийнэ. Үүнээс өргөн хүрээтэй асуудал хэлэлцэнэ. Бидний батлах гэж байгаа хянан шалгагчийн ажлын даалгаварт худалдан авалттай холбоотой 197 боть нотлох баримтад дүн шинжилгээ хийх даалгавар өгөх гэж байгаа юм. Энэ боть дээр 2000 худалдан авах ажиллагаа байна. Тэгэхээр энэ хэмжээний цар хүрээтэй ажлыг бүтэн жилийн хугацаанд зургаан мэргэжлийн хянагч шалгадаг гэж байгаа юм. Хугацаа богино байгаа нь үнэн. Нотлох баримтыг гаргуулах ажлыг өнгөрсөн долоо хоногт эхлүүлсэн. Өнгөрсөн долоо хоногт Өмнөговь аймагт нотлох баримтуудыг очиж судалж байна. Нотлох баримтыг гаргаж өгөхгүй байгаа асуудал бий. Тиймээс ажлын даалгавар гаргаж байгаа утга нь ийм байна. Нүүрсний борлуулалт тээвэрлэлттэй холбоотой нэлээд мэдээлэл гаргуулж авах шаардлагатай. Өмнөх Түр хороонд гаалийн байгууллагаас хоёр зөрүүтэй мэдээлэл ирүүлсэн байна” гэсэн. Эдний зарим нь эрхэм гишүүдийг ихэд сандаргаад байна. Тухайлбал “...Нүүрсний борлуулалт тээвэрлэлттэй холбоотой нэлээд мэдээлэл гаргуулж авах шаардлагатай” гэсэн нь нүүрсний машинтай гишүүдийг “хөдөлгөөн”-д оруулжээ. Үймэлдээд эхэлсэн байна. Учир нь нүүрс тээвэрт машин явуулдаг компани эзэмшдэг гишүүн олон байдаг. Заримынх нь нэр ус ил тодорхой болсон. Гэхдээ олонх нь “машин”-тай компаниа ойр дотнын буюу хамаарал бүхий этгээдээрээ дамжуулан эзэмшдэг. Түүнчлэн олон дамжсан аалзны тор адил сүлжээний цаанаас гарч ирдэг байгаа юм. Санаанд оромгүй, шударга ёс ярьдаг гишүүд ч нүүрсний тээврээс ингэж “мөнгө хийдэг” гэсэн үг. Энэ бүхэн Түр хорооны зохион байгуулах гээд байгаа сонсголоор ил болох магадлалтай болоод байгаа юм. Мэдээж хэрэг, “...Нэрээ зарлуулахгүй” гэсэн тэдгээр гишүүнд Нүүрсний сонсгол аюул дагуулна. Ер нь бол “машин”-тай гишүүн гэдэг бол нүүрсний хулгайн нэг эд эс л гэсэн үг. Нэр нь ил болох юм бол нэр дэвших нь талаар болно. Тиймээс Б.Энхбаярын “...Сонсголыг удахгүй хийнэ” гээд байгаад ийм асуудалд холбоотой гишүүд саад хийхээр оролдож болзошгүй байна.

Б.ДАМДИН-ОЧИР

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ АРВАННЭГДҮГЭЭР САРЫН 15. ЛХАГВА ГАРАГ. № 228 (7213)