Нууц мэдээллийн уурхай

Монголчууд бид өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд хангалттай удаан улстөржиж, талцаж хэрэлдлээ. Үр дүнд харин утаатай хот, ухаж сэндийлсэн газар, хаа сайгүй хашаатай хот, улстөржсөн сум, уушги нь өвдсөн хүүхдүүд л үлдэв. Тиймдээ ч энэ удаагийн сонгуулиар хэрүүл, маргаан, хар хорын утгагүй пиараас илүүтэй шийдэл, бодлого, өөрчлөлт, шинэчлэлийг ярьдаг хүмүүсийг илүүтэй дэмжээсэй, төрд илгээгээсэй хэмээн иргэн хүний  хувьд хүсч байна. Сая гаруйхан хүн амтай нийслэл хот өнөөдрийг хүртэл муу муухай бүхний жишээ болон яригдаж байлаа. Утаа, автозамын түгжрэл, хот төлөвлөлт зэргээр дэлхийн улсуудаас хойгуур эрэмбэлэгдэж, хөгжил гэдэг үг зөвхөн эрх мэдэлтэй нэгний амны уншлага, цаасан дээр тамгалсан дардас, санаанд буусан хөтөлбөр, сонгуулийн шоу төдий явсан үе бий.

“Монголчуудын 20 гаруй жилийн туршид санаагаа чилээж, хөрөнгө мөнгөө урсгасан бидний асуудлыг сүүлийн хэдхэн жилд хийж чадав.”

“Улаанбаатарыг тэгэж, ингэж хөгжүүлнэ” гэсэн хэдхэн үгэнд ардчилсан хувьсгал ялснаас хойшхи амьдралынхаа 30 жилийг итгэж, өнгөрүүлэхдээ хоосон найдвараас өөр юу ч авсангүй. Мөрөөдөлд хүрэх зам хэмээн тодорхойлж, Монгол Улс маш их хөрөнгийг утаа, нүүрс, автозам, дахин төлөвлөлтөд зарцуулсан ч “утаагүй” зуух, замын цагаан зураас, газар чөлөөлөлтөөс хэтрээгүй гашуун түүхийг бид мартах учиргүй. Тэдгээрийг дагасан бизнес цэцэглэж, ашиг хонжоо хайсан нэгний амьдрах арга хэрэгсэл болсон нь ч үнэн билээ.

Тэгвэл, монголчуудын 20 гаруй жилийн туршид санаагаа чилээж, хөрөнгө мөнгөө урсгасан бидний асуудлыг сүүлийн хэдхэн жилд хийж чадав. Энд намчирхал огт хэрэггүй. АН-ын үед ч амжилт байсан МАН-ын үед ч энэ тууштай залуухан Засаг даргын гараар үргэлжиллээ. Улс төр биш бодлого ярьдаг залуусыг удирдах түвшинд ажиллуулсны үр дүн гэж хэлэх гээд байгаа юм. Улс төрийн алдаа, оноог нэр хүндээ олох гэсэн зэвсэг болгохгүйгээр зүтгэсэн багийн хүчинд анх удаа л цэлмэг хөх тэнгэрийг өвөл харж үзлээ. Үүнийг хэн ч үгүйсгэж, бас харлуулж болохгүй. Засгийн газар, Эрчим хүчний яам, “Эрдэнэс Тавантолгой”, “Тавантолгой түлш” компанийн үүрэг оролцооноос гадна хөхөө өвлийн хүйтнээр ч хот руу нүүрс оруулахгүй хэмээн манаж зогссон хүн бүхний хүчин чармайлт гарчээ. Нийслэлээ өнгөтэй өөдтэй байлгах гэж мэрийсэн залуу улстөрч С.Амарсайханы удирдсан багийг ч онцолж магтах нь зүйн хэрэг.  

“Дагуул хот байгуулахаар зарим орон нутгийг сонгосон ч газар зүйн байрлал шийдлийн хувьд удаашралтай. Хөрөнгө мөнгө маш их хэрэгтэй. Хамгийн тохиромжтой бүс Багануур, Налайх, Багахангай дүүрэг.“

Ердөө сэтгэл, зүтгэл, шийдэл, гарц гаргалгаа байвал болж бүтэхгүй ажил байдаггүй гэдгийг өөрийн биеэр харуулж чадав, тэр. Харин одоо тэр залуусыг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх дагуул хотуудаа хөгжүүлсэн шиг хөгжүүл гэсэн том даалгавартай явуулчихаж. Угтаа, Улаанбаатар хот шийдлээ дагаад хүссэн ч эс хүссэн ч хөгжлийн замдаа гарч байна. Одоо харин хамгийн хэрэгтэй зүйл нь хөгжлийг тодорхойлсон зөв гарц буюу дагуул хот юм. Дагуул хот байгуулахаар зарим орон нутгийг сонгосон ч газар зүйн байрлал шийдлийн хувьд удаашралтай. Хөрөнгө мөнгө маш их хэрэгтэй. Хамгийн тохиромжтой бүс Багануур, Налайх, Багахангай дүүрэг. Газар зүйн байршил ч тохиромжтой. Орон сууц, автозам, худалдаа, эдийн засаг, үйлдвэрлэлийн бүс болгоход нэн тохиромжтой. Хүн амын суурьшил багатай учир дахин төлөвлөх шаардлагагүй.

Харин энэхүү хөгжлийн гарц, гаргалгаа, шийдлийг зөвхөн сэтгэлтэй, зүтгэлтэй нэгэн хийж чадах билээ. Шулуухан хэлэхэд нэг жилийн хугацаанд нийслэл хотоо өөрчилж чадсан  С.Амарсайхан, Ц.Сандаг-Очир нар л энэ ажлыг хийж чадна гэсэн итгэл мөрийн хөтөлбөрийг уншихад, хэлсэн үгийг нь сонсоход ил тод байх ажээ. Тэдэнд туршлага, сэтгэл бас зүтгэл бий гэдгийг бид харсан. 20 гаруй жил амьсгалсан хорт утаанаас ганцхан жилийн дотор салж чадсантай адил “алслагдсан” хэмээн хаяглагддаг гурван дүүргийг дагуул хот болгоход ямар ч асуудал байхгүйг эдгээр залуус харуулаад өгөөсэй хэмээн хүлээж сууя. Тэдэнд өргөн түмний сэтгэлийн дэм байхад хийж чадах нь тодорхой. Өнгө дагасан хийрхэлд 30 жил хөөрцөглөсөн минь одоо хангалттай.