Английн Генрих VIII хааны дэлгэрүүлсэн элсээр дүүргэсэн “эрхтэн” гангарааны тухай хачирхалтай уламжлалаас.../16+/
16-р зууны үед Европд язгууртан эрчүүд өөрийн эрхтний хэмээгээр хийлгэж элсээр дүүргэсэн өвөрмөцгангарааг өмднийхөө гадуур гаргаж явдаг байжээ. Бүр цамцны доороос нь эмвэл өмдны гаднаас нь ил харагдахаар оёулж хийлгэдэг байсан. Энэ гангарааг дэлгэрүүлсэн хүн нь Английн Генрих VIII хаан гэгддэг ч жинхэнэ “санаачлагч” нь Италийн херцог Фабрицио байсан юм. Тэрээр 1536 оны 4-р сарын 10-нд яг ийм гангараатайгаар Английн хаанд бараалхсан нь хатан Анна Болейных нь нүдийг бүлтийлгэтэл гайхшруулжээ. Гэхдээ хатантанд ихэд таалагдсан тул хаан нөхөрдөө ийм гоёл зүүхийг санал болгоход Генрих VIII дуртайяа зөвшөөрчээ. Хаан өөртөө үнэт гоёмсог хээт хятад торгоор яг эрхтнийхөө хөвчирсөн хэмжээгээр оёулж хийлгэжээ. Алтан өнгөт утсаар нитгэж үнэт чулуугаар чимэглэсэн байна. Гангараагаа элсээр дүүргэж хэн хүний нүдэнд шууд харагдахаар “хөвчрүүлсэн”. Ийнхүү хааны шинэ гангараа тэр дороо Английн язгууртнуудын дунд тархжээ.
“Эрхтэн” хэлбэрт гоёл нь тухайн язгууртны өндөр дээд угсаа сурвалж, цол хэргэм эрх мэдлийн билэгдэл төдийгүй эр хүний хүч чадал чалхийг илэрхийлдэг болсон байна. Гангарааны гоёл чимэглэл нь эмэгтэй хүний нүдийг татахаар улам гоё тансаг болжээ. Сүүлдээ гангараандаа тусгай нууц уут хийлгэж түүндээ өвөртөө оруулсан хүүхнүүдийх нь нэрсийг бичсэн цаас эсвэл тэдний бэлэглэсэн жижигхэн бэлэгнүүдийг хийж явдаг байжээ.
“Эрхтэн” гангараа нь ямагт дээшээ чиглэлтэй буюу хөвчирсөн байрлалтай байдаг. Хатуу чанд байдалтай болгохын тулд өвс, морины дэл сүүл хийж байсан ч хамгийн шилдэг материал нь элс болсон. Баяр ёслол цэнгүүний үеэр “эрхтэн” гоёл оёдлоороо урагдан ханзарч элс шалаар нэг гоожих нь олонтоо гардаг байв. Бүсгүйчүүд шөнийг хамт өнгөрүүлэх эрчүүдийг сонгохдоо эрхтэн гоёлын хэмжээ, хийц загвар чимэглийг нь нухацтай анхаарч үздэг байсан гэдэг.
NUUTS.mn